The "Studium Historicorum", is a joint Postgraduate Seminar of Ecclesiastical History of the Department of Social Theology and Christian Culture and the Department of Theology of the National and Kapodistrian University of Athens, with emphasis on the first Christian centuries. The "Studium Historicorum" aims to create a nursery for young scientists who are distinguished for their special interest in the field of Ecclesiastical History.
At the same time, it wishes to instill a spirit of cooperation between (or among) postgraduate students from Greek and Abroad universities and to give them a platform where they can announce the findings of their research.
The academic year 2010-2011 began as a collaboration of the historical branch of the Department of Theology of UOA (headed by Associate Professor Ioannis Panagiotopoulos) and Social Theology and Christian Culture of AUTh (headed by Professor Vassilios Koukousas and Associate Professor Ioannis Bakas). Since the academic year 2011-2012, several International Conferences have been organized in Greece and Abroad. All the meetings were attended by a large group of undergraduate and postgraduate students of the two Departments, who delve into research and study in the field of Ecclesiastical History. They attend seminars throughout the academic year and are in constant collaboration with the responsible teachers.
From the academic year 2016-2017 the Studium Historicorum of Thessaloniki is an activity of the Laboratory of History, Politics, Diplomacy and Geography of the Church "EUSEBIUS LAB". The Studium Historicorum aims to create a nursery for young scientists who are distinguished for their special interest in object of Ecclesiastical History.
The annual International Meeting-Seminar of Anafi is one of the activities of the Studium Historicorum. It was organized for the first time on October 27-30, 2011 in Anafi under the auspices of the Holy Monastery of Prophet Elias. All the meetings were attended by a large group of postgraduate students from both Departments as well as universities abroad, who wish to delve into research and study in the field of Ecclesiastical History.
Το «Studium Historicorum», είναι Σεμινάριο Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, με έμφαση στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Ξεκίνησε το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 ως πρωτοβουλία του Λέκτορα της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας Ιωάννη Παναγιωτόπουλου του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών. Από το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 και εντεύθεν το Σεμινάριο διεξάγεται με συνδιοργανωτή τον Ιστορικό κλάδο του Τομέα Ιστορίας, Δόγματος, Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών σχέσεων του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ., με υπεύθυνο τον αν. καθηγητή Βασίλειο Κουκουσά.
Η ετήσια Συνάντηση της Ανάφης είναι μια από τις δράσεις του παραπάνω Σεμιναρίου. Οργανώθηκε για πρώτη φορά 27 -30 Οκτωβρίου 2011 στην Ανάφη υπό την αιγίδα της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Προφήτου Ηλιού Θήρας, με την ευλογία και τη φιλοξενία του ηγουμένου της Μονής, Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Γαβαλά. Το θέμα της Α´ Συνάντησης ήταν: «Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου οδοί» (Asking for St. Dionysius Areopagite). Συμμετείχαν 30 προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, παρουσιάσθηκαν 16 εισηγήσεις.
Η Β´ Συνάντηση της Ανάφης διεξήχθη στις 10–12 Ιουλίου 2012 και οργανώθηκε για πρώτη φορά με τη συνεργασία των δύο Θεολογικών Τμημάτων. Η Συνάντηση είχε ως κεντρικό θέμα: «Αγία Μαρία η Μαγδαληνή: Βίος και Παράδοση» (St. Maria Magdalene: Life and Tradition). Παρουσιάσθηκαν συνολικά 27 εισηγήσεις.
Η Γ´ Συνάντηση της Ανάφης πραγματοποιήθηκε στις 27–29 Αυγούστου 2013. Το θέμα της ήταν: «Μάρτυρες και Άγιοι του Βυζαντίου» (Martyrs and Saints of Byzantium). Παρουσιάστηκαν 29 εισηγήσεις.
Στόχος των διοργανωτών ήταν μετά την ολοκλήρωση της Συνάντησης, να πραγματοποιηθούν συναντήσεις και κατά τη διάρκεια του Ακαδημαϊκού Έτους. Στο πλαίσιο αυτό, κατά το χρονικό διάστημα 1-2 Δεκεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης διήμερη συνάντηση του «Studium Historicorum», υπό την αιγίδα του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Προύσης κ. Ελπιδοφόρου, αν. καθηγητή του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., κατά την οποία παρουσιάστηκαν διευρυμένες οι εισηγήσεις της Γ΄ συνάντησης της Ανάφης.
Σε όλες τις συναντήσεις συμμετείχε μεγάλη ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών των δύο Τμημάτων.
Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχουν, από την πλευρά του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, μεταπτυχιακοί φοιτητές, οι οποίοι επιθυμούν να εμβαθύνουν σε θέματα έρευνας και μελέτης στο γνωστικό αντικείμενο της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Καθ’ όλο το ακαδημαϊκό έτος παρακολουθούν σεμινάρια και βρίσκονται σε συνεχή συνεργασία με τους υπεύθυνους καθηγητές Βασ. Κουκουσά και Ιω. Μπάκα. Ακολούθως, παρουσιάζουν τις εργασίες που τους έχουν ανατεθεί στο Σεμινάριο της Ανάφης. Από το νέο ακαδημαϊκό έτος έχει προγραμματιστεί η παρουσίαση των πορισμάτων της έρευνας των μεταπτυχιακών φοιτητών, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Για την επόμενη πενταετία η θεματολογία του Σεμιναρίου θα εστιαστεί στην παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Ελληνισμού στην ιταλική χερσόνησο.
Το Σεμινάριο έχει ως στόχο τη δημιουργία φυτωρίου νέων επιστημόνων που διακρίνονται για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους στο γνωστικό αντικείμενο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Παράλληλα, επιθυμεί να εμφυσήσει πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μεταπτυχιακών φοιτητών και να τους παραχωρήσει βήμα, στο οποίο να μπορούν να ανακοινώνουν τα πορίσματα των ερευνών τους. Επιπλέον, σε συνεργασία με Ιδρύματα και φορείς του εξωτερικού, επιδιώκει να γνωστοποιήσει τα πορίσματα των ερευνών του Σεμιναρίου εκτός Ελλάδος. Προβλέπεται, ακόμη, η δημιουργία ηλεκτρονικού περιοδικού στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα δημοσιεύονται οι μελέτες των μεταπτυχιακών φοιτητών που συμμετέχουν στο Σεμινάριο.